Người viết: Phạm Trường Sinh
Khoa: Lý luận cơ sở
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành tình cảm và sự quan tâm đặc biệt đến đội ngũ Y, Bác sĩ. Bác Hồ đã dành thời gian và nhiều lần làm việc với cán bộ lãnh đạo ngành Y tế, cũng như nhiều lần gửi thư thăm hỏi, động viên đội ngũ thầy thuốc cho thấy Bác quan tâm rất lớn đến công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trong Thư gửi Hội nghị cán bộ Y tế toàn quốc năm 1953, Bác căn dặn ngành Y: “Sức khỏe của cán bộ và nhân dân được đảm bảo thì tinh thần càng hăng hái. Tinh thần và sức khỏe đầy đủ thì kháng chiến càng nhiều thắng lợi, kiến quốc càng mau chóng thành công”. Năm 1955, Nhân dịp ngành Y tế tổ chức Hội nghị cán bộ Y tế, ngày 27/2/1955, Bác Hồ đã gửi thư cho Hội nghị, một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho nhân dân và Bác viết: “Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ gìn sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn. Lương y phải như từ mẫu”. Trong 2 bức thư này, Bác đã đề cập đến nhiều vấn đề của ngành, có thể khái quát thành các vấn đề chủ yếu sau:
Đối với ngành Y tế: Một là, cần phải xác định “Phòng bệnh cũng cần thiết như chữa bệnh”; Hai là, “phải thật thà đoàn kết – Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết thì vượt được mọi khó khăn, giành được nhiều thành tích. Đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành y tế, từ các Bộ trưởng, Thứ trưởng, bác sĩ, dược sĩ cho đến các anh chị em giúp việc. Bởi vì, công việc, địa vị tuy có khác nhau, nhưng người nào cũng là một bộ phận cần thiết trong ngành y tế, trong việc phục vụ nhân dân”; Ba là, xây dựng một nền y học của ta thích hợp với nhu cầu của nhân dân ta, dựa trên nguyên tắc: khoa học, dân tộc và đại chúng, tức là phải xây dựng nền y tế Việt Nam vừa mang tính truyền thống dân tộc, vừa tiếp thu được tinh hoa y học của thời đại. Trong chữa bệnh, cần mở rộng phạm vi y học, “chú trọng nghiên cứu và phối hợp thuốc “Đông” và thuốc “Tây””. Về công tác tổ chức, cán bộ, “Cần chỉnh đốn và kiện toàn bộ máy từ trên xuống dưới làm cho gọn gàng, hợp lý, ít tốn người tốn của mà làm được nhiều việc ích lợi cho nhân dân. Cần lựa chọn và đào tạo cán bộ, nhất là cán bộ trẻ, làm tốt công tác chỉnh huấn”.
Đối với cán bộ y tế: Theo Bác cán bộ y tế (bác sĩ, y tá, giúp việc) vừa phải có đức, vừa phải có tài. Cán bộ y tế phải thương yêu người bệnh. Bác thường xuyên căn dặn “Thương yêu người bệnh như anh em ruột thịt. Cần phải tận tâm tận lực phụng sự nhân dân, “Lương y phải kiêm từ mẫu”; “cần phải thương yêu chăm sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn. “Lương y phải như từ mẫu”, câu nói ấy rất đúng”. Bác còn nhấn mạnh: “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu… “Lương y kiêm từ mẫu”, nghĩa là một người thầy thuốc đồng thời phải là một người mẹ hiền”. Đây vừa là danh dự vừa là trách nhiệm của mình. Do đó, cán bộ y tế, về chuyên môn, “cần luôn luôn học tập nghiên cứu để luôn luôn tiến bộ”, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, trình độ tay nghề; về chính trị, cần trau dồi tư tưởng và đạo đức của người cán bộ trong chế độ dân chủ như “yêu nước, yêu dân, yêu nghề, đoàn kết nội bộ, thi đua học tập, thi đua công tác”.
Ngày 31/7/1967, trong Thư khen cán bộ và nhân viên Quân y, Bác Hồ nhắc nhở: “Luôn luôn ghi nhớ rằng người thầy thuốc giỏi đồng thời phải là người mẹ hiền, hết lòng hết sức cứu chữa và phục vụ thương binh, bệnh binh, tích cực nâng cao sức khoẻ của bộ đội, góp phần cùng toàn quân, toàn dân đẩy mạnh sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn”. Đây cũng là bức thư cuối cùng Bác cho gửi ngành Y tế. Có thể nói rằng, lời Bác dạy “Lương y kiêm từ mẫu”, “Lương y như từ mẫu” dành cho ngành Y tế đến nay vẫn còn giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.
Ghi nhận những đóng góp to lớn của ngành Y tế đối với sự nghiệp chăm lo sức khỏe toàn dân và trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, ngày 06 tháng 2 năm 1985, Hội đồng Bộ trưởng đã quyết định lấy ngày 27 tháng 2 hàng năm là Ngày thầy thuốc Việt Nam.
Trong giai đoạn hiện nay, cán bộ y tế tiếp tục không ngừng tu dưỡng rèn luyện về mọi mặt xứng đáng là tấm gương sáng về y đức, đạo đức, tinh thần vì nước, vì dân, hết lòng vì người bệnh, “Lương y như từ mẫu” đáp ứng sự kỳ vọng của xã hội và Bác Hồ kính yêu. Kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 -27/2/2025) là dịp để toàn xã hội tri ân những đóng góp to lớn của đội ngũ y bác sĩ đối với công cuộc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trải qua 70 năm, ngành Y tế đã vượt qua biết bao khó khăn, thử thách, không ngừng cống hiến và phát triển. Những bác sĩ, y tá, dược sĩ và các nhân viên y tế đã ngày đêm miệt mài làm việc, dũng cảm đối mặt với dịch bệnh, đau thương và những hiểm nguy để mang lại sức khỏe, niềm hy vọng cho hàng triệu người dân Việt Nam. Ngày Thầy thuốc Việt Nam không chỉ là ngày tôn vinh nghề thầy thuốc, mà còn là dịp để chúng ta bày tỏ sự trân trọng, tôn vinh và cảm ơn những cống hiến, sự hy sinh thầm lặng của họ, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của công tác y tế trong việc xây dựng một xã hội khỏe mạnh và phát triển.
|
 |
|
|
Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Bệnh viện Việt - Đức sau ngày Hà Nội giải phóng (ngày 10/10/1954). Ảnh tư liệu lịch sử |
|
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 7, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, Tr.154.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 8, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, Tr.343.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 7, Sđd, Tr.154.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 8, Sđd, Tr.343.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 8, Sđd, Tr.343.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 8, Sđd, Tr.344.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 7, Sđd, Tr.155.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 7, Sđd, Tr.154.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 8, Sđd, Tr.343.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 5, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, Tr.487.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 7, Sđd, Tr.154.
Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, Tập 15, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, Tr.361-362.