Trường Chính Trị Tây Ninh
QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TRONG ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC GIAI ĐOẠN 2021 – 2030 TẠI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC LẦN THỨ XIII CỦA ĐẢNG
Ths. Nguyễn Thị Huệ
Giảng viên Khoa Lý luận cơ sở
Giảng viên Khoa Lý luận cơ sở
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng là sự kết tinh trí tuệ, sức sáng tạo của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Đặc biệt, Văn kiện Đại hội XIII đã thể hiện rất sâu sắc thế giới quan, phương pháp luận biện chứng duy vật, trong đó có quan điểm toàn diện trong xây dựng các định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030.
1. Cơ sở lý luận và yêu cầu của quan điểm toàn diện
Quan điểm toàn diện là một trong những nguyên tắc phương pháp luận cơ bản của triết học Mác - Lênin. Quan điểm này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp con người khắc phục được bệnh phiến diện, chủ nghĩa chiết trung và thuật ngụy biện trong nhận thức và cải tạo thực tiễn. Cơ sở lý luận của quan điểm toàn diện là nguyên lý về mối liên hệ phổ biến. Nội dung nguyên lý được thể hiện:
Trong thế giới khách quan có vô số sự vật và hiện tượng, chúng có mối liên hệ với nhau, phụ thuộc, ảnh hưởng, tương tác và chuyển hoá, v.v. lẫn nhau. Không một sự vật nào tồn tại trong cô lập, tách rời với sự vật hiện tượng khác. Mối liên hệ đó diễn ra không chỉ giữa các sự vật, hiện tượng với nhau mà nội tại bên trong bản thân sự vật (các mặt, bộ phận, yếu tố của nó) cũng đều diễn ra các mối liên hệ tác động qua lại.
Mối liên hệ đó là khách quan vốn có của các sự vật, hiện tượng, tồn tại độc lập, không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của con người, con người chỉ có thể nhận thức và vận dụng các mối liên hệ đó trong hoạt động thực tiễn của mình; mối liên hệ mang tính phổ biến, diễn ra cả trong tự nhiên, xã hội và tư duy; bản chất của sự vật được hình thành, biến đổi và bộc lộ thông qua mối liên hệ; mối liên hệ hết sức đa dạng, phong phú, có thể phân chia thành nhiều loại mối liên hệ khác nhau.
Từ nguyên lý về mối liên hệ phổ biến, chủ nghĩa duy vật biện chứng rút ra quan điểm toàn diện. Quan điểm toàn diện có một số yêu cầu cơ bản sau:
+ Một là, muốn nhận thức đúng đắn sự vật phải xem xét tất cả các mặt, các yếu tố tạo thành nó và các mối liên hệ giữa các sự vật ấy với sự vật, hiện tượng khác. V.I.Lênin đã chỉ rõ: “Muốn thực sự hiểu được sự vật cần phải nhìn bao quát và nghiên cứu tất cả các mặt, tất cả các mối liên hệ và “quan hệ gián tiếp” của sự vật đó”[1]. Đó là một nguyên tắc cơ bản giúp nhận thức của con người tránh được những sai lầm, xử lý có hiệu quả các vấn đề của đời sống thực tiễn.
+ Hai là, phải nhìn nhận sự việc như một chỉnh thể, phải phân biệt giữa cái chính và cái phụ, đánh giá đúng vị trí, vai trò của từng nhân tố, từng mối liên hệ, xem xét sự vật có trọng tâm, trọng điểm, tránh xem xét một cách dàn đều, bình quân.
+ Ba là, trong hoạt động thực tiễn, quan điểm toàn diện đòi hỏi phải sử dụng đồng bộ nhiều biện pháp, nhiều phương tiện khác nhau để tác động nhằm thay đổi sự vật.
2. Sự vận dụng quan điểm toàn diện trong xây dựng các định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030 của Đảng ta tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII
Quan điểm toàn diện luôn được Đảng ta quán triệt sâu sắc trong xây dựng và thực hiện đường lối chủ, trương phát triển đất nước trong suốt thời kỳ đổi mới. Đặc biệt, trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, quan điểm này được thể hiện rõ nét trong Định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030, cụ thể như sau:
Thứ nhất, nhìn nhận, đánh giá toàn diện các mặt, các yếu tố, các lĩnh vực trong tính chỉnh thể, hệ thống để xây dựng đường lối phát triển cho đất nước giai đoạn 2021 – 2030, Đảng ta nhấn mạnh “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường..., tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc; khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước” [2].
Thứ hai, đồng thời với việc xem xét tổng thể các mặt, các lĩnh vực trong tính chỉnh thể, Đảng ta còn đánh giá, xác định vị trí, vai trò của từng lĩnh vực, yếu tố đối với sự phát triển của đất nước. Việc đánh giá này rất quan trọng, giúp cho Đảng ta xây dựng được từng bước đi, lộ trình phù hợp và có biện pháp tác động phù hợp. Cụ thể:
Một là, trong lĩnh vực lĩnh vực kinh tế, Đảng xác định: “Hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo môi trường thuận lợi để huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, thúc đẩy đầu tư, sản xuất kinh doanh…” [3].
Hai là, trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, khoa học - kỹ thuật, Đảng xác định: “Tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài. Thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng mạnh mẽ thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, chú trọng một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực cho tăng trưởng theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới” [4]
Ba là, trong lĩnh vực phát triển văn hóa, con người, Đảng xác định: “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc” [5].
Bốn là , trong lĩnh vực xã hội, Đảng xác định: “Quản lý phát triển xã hội có hiệu quả, nghiêm minh, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người; thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội…” [6].
Năm là, trong lĩnh vực môi trường, Đảng xác định: “Chủ động thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, dịch bệnh; quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và bền vững tài nguyên; lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái; xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường” [7].
Sáu là, trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh, Đảng xác định: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương. Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; phát hiện sớm và xử lý kịp thời những yếu tố bất lợi, nhất là những yếu tố, nguy cơ gây đột biến; đẩy mạnh đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động và cơ hội chính trị” [8].
Bảy là, trong lĩnh vực đối ngoại, Đảng xác định: “Tiếp tục thực hiện đường lối đốì ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, không ngừng nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam” [9].
Tám là, trong lĩnh vực phát huy dân chủ, xây dựng khối đại đoàn kết, Đảng xác định: “Thực hành và phát huy rộng rãi dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ và vai trò chủ thể của nhân dân; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội; tiếp tục đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội” [10].
Chín là, trong lĩnh vực xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Đảng xác định: “Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ và vì sự phát triển của đất nước” [11].
Mười là, trong lĩnh vực xây dựng Đảng, Đảng xác định: “Tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện; tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng; đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng,…” [12].
Mười một là, quan điểm toàn diện trong văn kiện Đại hội XIII thể hiện ở việc nhận thức, đề ra yêu cầu nhận thức và giải quyết tốt các mối quan hệ lớn trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, đây là sự phản ánh các quy luật mang tính biện chứng, những vấn đề lý luận cốt lõi trong đường lối đổi mới của Đảng. Các mối quan hệ lớn trong văn kiện Đại hội XIII tiếp tục có sự bổ sung, phát triển toàn diện hơn so với các kỳ Đại hội trước, gồm 10 mối quan hệ: quan hệ giữa ổn định, đổi mới và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ; giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội [13]
Thứ ba, theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, bản chất của sự vật chỉ được hình thành, biến đổi và bộc lộ thông qua các mối liên hệ. Vận dụng quan điểm toàn diện trong việc xác định các định hướng chiến lược phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030, Đảng ta đã đề cập đến tất cả các lĩnh vực của đời sống chính trị, xã hội. Thông qua định hướng phát triển trong từng lĩnh vực ấy cũng đã cho chúng ta thấy bản chất tốt đẹp, nhân văn, vì nước vì dân của Đảng ta, thể hiện cái “tâm”, cái “tầm” và khát vọng đem lại sự phồn vinh cho dân tộc, hạnh phúc cho nhân dân.
Những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030 mà Đảng ta xác định chính là những mặt, những mối liên hệ cơ bản, chủ yếu trong chỉnh thể văn kiện của Đảng. Xác định các vấn đề trọng tâm, trọng điểm, cũng như việc xây dựng các giải pháp để giải quyết các vấn đề đó trong thực tiễn sẽ mang tính quyết định cho sự thắng lợi trong sự nghiệp cách mạng của Đảng. Qua đó cũng cho chúng ta thấy, ngay từ văn kiện lãnh đạo, Đảng ta đã vận dụng một cách sâu sắc, đầy đủ quan điểm toàn diện của triết học Mác – Lênin. Nghiên cứu những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030 trong Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng là cơ sở để quán triệt và thực hiện đường lối đổi mới căn bản và toàn diện mà Đảng đã vạch ra.
Nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nói chung và những định hướng phát triển đất nước giai đạn 2021 – 2030 nói riêng là trách nhiệm chính trị của cả hệ thống chính trị. Trong đó, vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giảng viên Trường Chính trị là hết sức quan trọng. Đội ngũ giảng viên Trường Chính trị Tây Ninh với tinh thần tích cực, chủ động, sáng tạo sẽ thường xuyên quán triệt, cụ thể hóa những quan điểm của Đảng vào bài giảng, đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống.
Mỗi giảng viên phải nghiên cứu một cách toàn diện, tránh phiến diện, chỉ “thấy cây mà không thấy rừng”, đồng thời phải đi vào trọng điểm, từng vấn đề, từng nội dung, tránh sự chung chung, hời hợt, dàn đều, không thấy hết những nội dung cơ bản, những điểm mới trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Từ đó, chúng ta mới thấy được rằng toàn bộ nội dung trong văn kiện cũng như những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030 mà Đảng ta xác định là đúng đắn, phù hợp, sát thực, đó là những luận điểm lý luận sâu sắc được tổng kết từ thực tiễn đất nước trong mối quan hệ với tình hình thế giới, khu vực với những diễn biến tác động trực tiếp đến tình hình nước ta.
Mỗi cán bộ, giảng viên cần đầu tư công phu, nghiêm túc, nghiên cứu sâu sắc, toàn diện ngay từ đầu để từ đó tự mình quán triệt và tổ chức thực hiện theo chức trách, nhiệm vụ; cần đầu tư nghiên cứu có tính hệ thống để cập nhật, bổ sung những điểm mới vào các bài giảng, các bài viết, bài tham luận,…có như vậy, nội dung giảng dạy và các sản phẩm khoa học mới có tính cập nhật, có hơi thở từ thực tiễn và toàn diện trên các vấn đề về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Thực tiễn lãnh đạo của Đảng hơn 90 năm qua, đã chứng minh tính cách mạng, khoa học, sức sống mãnh liệt, giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong sự nghiệp xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Chúng ta rất tự hào rằng: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”(14). Tiếp tục trên con đường đổi mới đất nước, chúng ta cần ra sức học tập, vận dụng, phát triển và bảo vệ những giá trị cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, từng bước hiện thực hóa khát vọng phồn vinh, hạnh phúc.
[1] V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb.Tiến bộ, Matxcơva, 1977, t.42, tr.364
[2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13] Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.114 – 119.
(14) Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb. Chính trị Quốc gia Sự Thật, Hà Nội, tr.25.
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập9
- Hôm nay1,427
- Tháng hiện tại56,990
- Tổng lượt truy cập2,431,791
